* این مقاله به لزوم گفتگو با فرزندان و ظرایف آن مخصوصاً در زمانی که رسانه‌ها مشکلی در جامعه را به بازی‌های ویدئویی ربط می‌دهند می‌پردازد.
برای صحبت کردن با فرزندان‌تان درباره‌ی عادات مربوط به بازی کردن‌شان هیچ زمانی نامناسب نیست. اما اگر زمان نامناسبی برای این کار وجود داشت، [آن زمان] همین حالا بود.
بازی‌های ویدئویی مانند ورزش‌ها، موسیقی، تلویزیون، فیلم‌ها و هر آن‌چه بچه‌ها به صورت روزمره با آن سروکار دارند، بخش مهمی از زندگی آن‌ها را تشکیل می‌دهند. صحبت کردن درباره‌ی این چیزها با فرزندان‌تان روشی عالی برای حفظ مشارکت [در زندگی‌شان] است. به‌منزله‌ی راه دیگری برای مطرح شدن مباحث معنادار درباره‌ی اخلاق، روش دیگری برای برقراری ارتباط با فرزندان‌تان و دریچه‌ای برای عبور از دیواری است که معمولاً کودکان در مرحله‌ی ورود به نوجوانی به دور خود می‌کشند.
اما کارشناسان بر این باورند مطرح کردن موضوع عادات مربوط به بازی کردن فرزندان‌تان با آن‌ها در حال حاضر با خطراتی همراه خواهد بود. به‌ویژه در زمانی که ملتی غمگین همچنان در پی یافتن پاسخی در رابطه با تیراندازی در مدرسه‌ی نیوتاون است که ۲۸ کشته که غالباً کودک بودند بر جای گذاشت.[۱]
کریستوفر جی. فرگوسن، رئیس بخش روان‌شناسی و ارتباطات دانشگاه بین‌المللی تگزاس، مقالات متعددی در رابطه با مطالعات طولانی صورت گرفته در راستای تأثیر استفاده‌ی بیش‌ازحد رسانه بر کودکان نوشته است. آثار او توسط دیوان عالی ایالات متحده‌ی آمریکا و دولت‌های سوئد و استرالیا مورد اشاره قرار گرفته‌اند. به گفته‌ی او گرچه هیچ ارتباطی میان بازی‌های ویدئویی‌ای که بچه‌ها انجام می‌دهند و خشونت وجود ندارد، این مسئله جلوی برخی از افرادی را نگرفته است که تلاش دارند تا این ارتباط را مقصر جلوه دهند.
رشد سروصداهای عمومی در رابطه با بازی‌های ویدئویی و خشونت می‌تواند صحبت کردن معنادار درباره‌ی عادات مربوط به بازی کردن فرزندان‌تان با آن‌ها را دشوارتر کند.
فرگوسن می‌گوید: «اگر می‌خواهید که همین حالا با فرزندتان در این مورد صحبت کنید، حواستان به چگونگی مطرح کردن مسئله باشد. این نکته را روشن کنید که متوجه این مسئله هستید که بازی‌های ویدئویی به تیراندازی‌های دسته‌جمعی نمی‌انجامند. به وضوح نشان دهید که در این ترس و وحشت عمومی زیاده‌روی نمی‌کنید. بهتر است که این گفت‌وگو را زمانی انجام دهید که مشخصاً کمتر آزاردهنده باشد. به پیش کشیدن این بحث در حال حاضر ممکن است در نظر کودکان رئیس‌مآبانه جلوه کند.»
کرولاین کنور، سردبیر امور والدین در موسسه کامن سنس[۲]می‌گوید مطرح کردن این موضوع در حال حاضر مشکلی ندارد، اما والدین باید مراقب باشند تا این گفت‌وگو را به مسئله‌ی تیراندازی ربط ندهند.
به گفته‌ی او: «والدین باید نسبت به این موضوع آگاه باشند که صرف نظر از این‌که فرزندشان چند سال دارد، آن‌ها همچنان می‌توانند از نظر عاطفی تحت تأثیر اخباری همچون تیراندازی در مدرسه‌ی سندی هوک قرار بگیرند. به فرزندان‌تان اطمینان خاطر بدهید که آن‌ها در امنیت قرار دارند و با آن‌ها با ملایمت رفتار کنید.»
حتی در بهترین زمان‌ها نیز صحبت کردن درباره‌ی عادات مربوط به بازی کردن فرزندان‌تان با آن‌ها همیشه چندان ساده نیست. فرگوسن این کار را عملی شجاعانه می‌خواند، چون اغلب والدین می‌توانند به‌دشواری وارد موضوعاتی شوند که کاملاً آن را درک نمی‌کنند و اساساً به فضای فرزندان‌شان تجاوز کنند.
پاتریشا ونس، رئیس هیئت رده‌بندی نرم‌افزارهای سرگرمی (ای‌اس‌آربی)[۳]، پیشنهاد می‌کند که والدین این کار را با آشنا شدن با بازی‌های فرزندان‌شان انجام دهند.
او می‌گوید: «بهترین شیوه نظارت بر بازی کردن بچه‌ها، فهمیدن این است که از انجامِ چه بازی‌هایی لذت می‌برند، چه چیزهایی در آن بازی وجود دارند و برای بچه‌ها چه چیز آن بازی جذاب است. هنگامی که والدین کار خود را با فهم این نکات آغاز کنند، نه‌تنها بهتر می‌توانند ارزش بازی‌هایی را که فرزندان‌شان انجام می‌دهند درک کنند، بلکه شناسایی برخی خطرات بالقوه نیز برای آن‌ها ممکن می‌شود.»
شش توصیه در راستای صحبت کردن با فرزندان‌تان
- این کار را زودتر انجام دهید
به‌محض آن‌که فرزندان‌تان شروع به استفاده از هر نوع رسانه‌ای کردند، این گفت‌وگو را با آن‌ها داشته باشید.
- کل‌گرایانه عمل کنید
همه‌ی بازی‌ها، برنامه‌های تلویزیونی، پُست‌ها و متن‌های فیس‌بوک حساب‌اند. کلِ مصرف رسانه‌ای فرزندان‌تان را درنظرداشته باشید.
- رده‌بندی
رده‌بندی‌های ای‌اس‌آربی[۴]را بدانید و آن‌ها را درک کنید. همچنین به خاطر داشته باشید که این رده‌بندی‌ها صرفاً راهنمای شما هستند، نه قوانینی سفت و سخت و غیرقابل‌تغییر.
- قوانین
ای‌اس‌آربی توصیه می‌کند قوانین واضحی را در این رابطه وضع کنید که انجام چه بازی‌هایی مجاز است، چه زمانی و برای چه مدت زمانی می‌توانند بازی شوند.
- مکالمه
این صحبت کردن باید مکالمه‌ای دو سویه باشد، نه سخنرانی یک نفره. آماده باشید تا صحبت‌های فرزندان‌تان را هم بشنونید.
- بازی کردن
بازی کردن با فرزندان‌تان بهترین شیوه‌ی تأثیرگذاری بر عادات مربوط به بازی کردن آن‌ها و نظارت بر چگونگی رفتارشان است.
فرگوسن بر این باور است که بهترین راه انجام این کار این است که والدین آن بازی‌ها را همراه فرزندان‌شان انجام دهند.
به گفته‌ی او: «کاری که واقعاً توصیه می‌کنم این است که در وهله‌ی اول والدین با بازی‌هایی که فرزندان‌شان انجام می‌دهند آشنا شوند. بسیاری از ترس و نگرانی‌هایی ما درباره‌ی بازی‌های ویدئویی ناشی از عدم شناخت آن‌هاست. مردم به نوعی در معنایی انتزاعی از «بازی‌های ویدئویی خشونت‌آمیز» می‌ترسند. به‌محض آن‌که متوجه شوند که چه اتفاقاتی در این بازی‌ها می‌افتند، در بسیاری از موارد خواهند گفت: «اوه، به آن بدی که فکر می‌کردم هم نیست.» اگر والدین چنین کنند، بهتر می‌توانند بفهمند که فرزندان‌شان در معرض چه هستند و چطور دارند از آن رسانه استفاده می‌کنند. اگر با فرزندان‌شان بازی کنند و اگر موردی پیش بیاید که بازی‌ای محتوایی تهاجمی داشته باشد و والدین بگویند: «نه، نه، نه، این بازی خیلی پایش را از گلیمش درازتر کرده است» در آن صورت حرف والدین اعتبار دارد. حالا دیگر این‌طور نیست که والدین بگویند «در تلویزیون دیدم که می‌گویند این بازی خوب نیست»، بلکه ماجرا از این قرار است که آن را بازی کرده‌اند، امتحانش کرده‌اند، اجازه‌ی انجام بازی‌های دیگری را به فرزندان‌شان داده‌اند که در آن‌ها هم خشونت اندکی وجود دارد، اما این یکی دیگر خیلی پایش را از گلیمش درازتر کرده است.»
فرگوسن در نهایت نتیجه می‌گیرد بچه‌ها می‌بینند که تصمیم‌گیری والدین‌شان آگاهانه است، نه صرفاً واکنشی نسبت به گفته‌های دیگران. او می‌گوید: «والدین باید از انجام کارهایی همچون بیرون کشیدن بازی از دستِ فرزندانِ گریان‌شان و پرت کردن آن‌ها در آتش اجتناب کنند.»
به نظر کنور چنین واکنشی مانند سانسور کردن است و راه‌حل به شمار نمی‌آید. او می‌گوید: «آن‌چه اهمیت دارد درک کردن تأثیرات بالقوه‌ی خشونت رسانه‌ای و صحبت کردن درباره‌ی آن است، به‌ویژه اگر بچه‌ها در معرض خطر رفتارهای مخرب یا خشونت‌آمیز باشند. همچنین مهم است اطلاعاتی را که والدین برای تصمیم بر سر آن‌چه برای خانواده‌شان بهتر است نیاز دارند، در اختیار آن‌ها قرار گیرد. در حال حاضر ما در جهانی زندگی می‌کنیم که بچه‌ها در معرض بسیاری از چیزها قرار دارند که از کنترل ما خارج‌اند. شاید شما استفاده از رسانه‌ها را در خانه‌تان محدود کنید، اما والدینِ بهترین دوست فرزندان‌تان ممکن است در این رابطه سهل‌انگارتر باشند. بسیاری از بچه‌ها تلفن همراه با دسترسی به اینترنت دارند، بنابراین حتی اگر در خانه بتوانید فرزندتان را از رفتن به یوتیوب بازنگه‌دارید، ممکن است با گوشی دوستان‌شان همچنان به ویدئوهای یوتیوب دسترسی داشته باشند. به همین دلیل صحبت کردن مداوم با فرزندان‌تان درباره‌ی تعاملات‌شان و شنیدن دیدگاه‌هایشان واقعاً مهم است. این کار به رشد توانایی آن‌ها در بررسی نقادانه‌ی رسانه‌ها و شکل‌دهی به دیدگاه‌های شخصی خودشان کمک می‌کند.»
براساس یکی از ده‌ها پژوهشی که فرگوسن در مورد تأثیر خشونت رسانه‌ای بر بچه‌ها انجام داده است، بچه‌هایی که همراه والدین‌شان بازی‌های ویدئویی خشونت‌آمیزی انجام می‌دهند، نسبت به بچه‌هایی که آن بازی‌ها را تنهایی انجام می‌دهند یا اصلاً آن‌ها را بازی نمی‌کنند، رفتار جامعه‌پسندانه‌تری دارند – یعنی رفتارهای داوطلبانه با هدف خیررسانی به دیگران.
به گفته‌ی او: «آن‌ها بیشتر رفتارهای داوطلبانه‌ی مدنی از خود بروز می‌دهند و به دیگران بیشتر کمک می‌کنند. احتمالاً این‌طور نیست که بازی‌های ویدئویی خشونت‌آمیز به چنین رفتاری منجر شده باشند؛ بلکه احتمالاً همین فرصت تعامل والد و فرزند است که بر بچه‌ها تأثیر مثبتی می‌گذارد.»
فرگوسن بر این باور است که باهم بازی کردن فرصتی فوق‌العاده را برای گفت‌وگو فراهم می‌آورد. او می‌گوید: «فرصت فوق‌العاده‌ای برای یک والد است تا متوجه شود که چه چیز در رسانه‌ای که فرزندش استفاده می‌کند برای او ارزشمند است. فرصت خوبی برای والدین و فرزندان است تا با هم درباره‌ی مسائل بحث‌برانگیز گفت‌وگو کنند. به نظرم گاهی داشتن چنین فرصتی برای صحبت کردن درباره‌ی درست و غلط و کارهایی که می‌توانیم یا نمی‌توانیم انجام دهیم، بسیار بسیار ارزشمند است.»
کنور بر این باور است که وقتی پای انتخاب رسانه‌ها در میان است، مهم است که والدین کیفیت و کمیت را باهم درنظربگیرند. به گفته‌ی او: «تعیین محدودیت‌هایی قطعاً مهم است، چون ما خواهان برقراری تعادل سالمی میان فعالیت‌های آنلاین و آفلاین بچه‌ها هستیم، اما افزون‌براین، می‌خواهیم مطمئن باشیم که مدت زمانی که بچه‌ها صرف رسانه‌ها می‌کنند ارزشمند است. بسیاری از بازی‌ها ارزش‌های آموزشی فوق‌العاده‌ای دارند یا حتی صرفاً از نظر سرگرم‌کننده بودن ارزشمندند. مسئله‌ی کلیدی انتخاب کردن بازی‌های خوب و مناسب با سنِ بچه‌هاست.»
در نهایت، تمام کارشناسانی که با آن‌ها صحبت کردم بر سر این مسئله توافق دارند تصمیم‌هایی که یک والد در رابطه با بازی کردن [بچه‌هایشان] می‌گیرند، منحصربه‌فردند. تنها قانون اشتباه این است که هیچ قانونی وجود نداشته باشد.
ونس می‌گوید: «این‌ها تصمیماتی منحصربه‌فردند. به نظر برخی از والدین فحش دادن به هیچ وجه قابل‌قبول نیست، اما از نظر برخی دیگر آنقدرها هم مسئله‌ی بزرگی نیست. برخی از والدین ممکن است به شدت مخالف محتواهای خشونت‌آمیز در بازی‌ها باشند، درحالی که دیگران بیشتر نگران محتواهای وسوسه‌آمیزند. ازآنجایی‌که این تصمیمات با توجه به حساسیت‌های والدین منحصربه‌فردند، در نهایت فقط دو چیز مهم است: آگاه شدن و حفظِ مشارکت.»
[۱]این مقاله در بُرهه تیراندازی دبستان سندی هوک واقع در شهرک نیوتاون، ایالت کنتیکت در آمریکا به نگارش درآمده‌است. – م. [۲] Common Sense Media [۳] Entertainment Software Rating Board [۴]رده بندی سنی متناسب با فرهنگ و هنجارهای ایرانی با عنوان «اسرا» در دسترس شماست.
